Buckfast czy Krainka?
Krainka czy Buckfast?

Pochodzenie pszczół: Krainka i Buckfast

Pszczoła Kraińska (ang. Carniolan honey bee, łac. Apis mellifera carnica, zwana również krainka, carnica, niemka) to naturalnie występujący podgatunek pszczoły miodnej. Jej nazwa pochodzi od słoweńskiego regionu Krainy, gdzie występuje obok Austrii i państw północnej części Bałkanów. Rozpiętość temperatur na tym terenie jest dość znaczna od bardzo niskich zimą w Austriackich Alpach do ponad 30-stopniowych upałów latem np. w Chorwacji.

Pszczoła Buckfast (ang. Buckfast bee, łac. Apis mellifera buckfast-hybrid) to uniwersalna rasa pszczół stworzona od początku przez człowieka. Powstała w wyniku krzyżowania różnych europejskich i afrykańskich ras pszczół w celu wydobycia jak najlepszych cech: takich jak miodność, łagodność czy odporność na choroby. Nazwa rasy pochodzi od angielskiego opactwa Buckfast Abbey, gdzie żył i pracował Karl Kehrle - twórca pszczoły Buckfast. Pszczoła Buckfast występuje obecnie prawie na całym Świecie i doskonale radzi sobie w każdym klimacie.

Porównanie wyglądu pszczoły kraińskiej i buckfast

Pszczoła kraińska ubarwiona ma szare ubarwienie. Tułów jest ciemny, a brązowo-czarne paski na odwłoku kontrastują ze śniado szarymi. Trutnie i matki pszczele również są ciemne lub ciemno-brązowe. Pszczoły rasy kraińskiej są podobnej wielkości do pszczoły środkowoeuropejskiej, która naturalnie występowała na terenie obszaru dzisiejszej Polski.

Pszczoła Buckfast wyróżnia się, w porównaniu z Krainką, jaśniejszym ubarwieniem. Tułów jest jaskrawy, a część odwłoku wchodzi w żółto-pomarańczowy odcień, przez co pszczoły szczególnie w sezonie letnim nabierają złocistego koloru. Matki i trutnie mają zmienne ubarwienie od ciemnego do pomarańczowego.

Porównanie cech pszczoły Buckfast i Kraińskiej

Zacznijmy od Buckfasta. Główna zaletą Buckfasta jest nadzwyczajna pracowitość. Pszczoła ta dynamicznie wychodzi z zimy i szybko buduje dużą i silną rodzinę, która utrzymuje maksymalną efektywność przez całą wiosnę i lato. Pożytki bardzo wczesne wykorzystuje zwykle do budowy rodziny, a miód zaczyna gromadzić w warunkach Polski od maja. Matki pszczele Buckfast czerwią bardzo obficie (nawet do 3000 jaj dziennie), dlatego jest to znakomita pszczoła do powiększania pasieki i tworzenia nowych rodzin pszczelich, odkładów pszczelich czy pakietów. Pszczoła Buckfast nie lubi się nudzić i nastawiona jest na ciągły rozwój. Doskonale nadaje się do pasiek towarowych jak i wędrownych, w których zapewnione ma ciągły napływ pyłku i nektaru. W czasie braku pożytku może rabować inne słabsze rodziny w celu zapewnienia bytu swoim larwom oraz siostrom. Buckfast ma mniejszą skłonność do rojów niż Krainka i przy odpowiednich zabiegach nie wchodzi w nastrój rojowy. Gdy jednak nastrój rojowy wystąpi, łatwo nad nim zapanować i pszczoły znów wracają do swojej maksymalnej wydajności. Odznacza się dużą odpornością na choroby zwłaszcza na Acarine (roztocza tchawicy pszczół) oraz wysokim higienicznym zachowaniem (szczególnie linie VSH ang. Varroa Sensitive Hygiene). Przechodząc do zachowania, pszczoła Buckfast w pierwszym pokoleniu jest niezwykle łagodna i będzie tolerować przeglądy nawet przy niesprzyjającej pogodzie. W kolejnych pokoleniach F2, F3 itd. mogą ale nie muszą stawać się agresywne (pamiętajmy, że agresywność jest to cecha zależna od trutni, a nie matek pszczelich). Hodowanie królowych na własną rękę z matek użytkowych, utrzymywanie matek rojowych lub kupowanie tanich matek od pseudo-hodowców, może sprawić że szybko zrazimy się do tej rasy pszczół. Dlatego warto kupować królowe od dobrych hodowców, z pewnych źródeł i po sprawdzonych matkach reprodukcyjnych.

Przejdźmy teraz do pszczoły Kraińskiej. Krainka rozwija się równomiernie, a jej rozwój zdeterminowany jest występowaniem pożytku. Ma mniejszą tendencję do rabunków, w przypadku braku napływu nakropu natychmiast przerywa czerwienie. Matki rasy kraińskiej czerwią mniej intensywnie (do 1600 jaj dziennie), ale potrafią również stworzyć w szczycie rozwoju dość silne rodziny. Co więcej, robotnice Krainki wylatują z ula nawet w chłodniejsze dni i gromadzą miód już od najwcześniejszych pożytków do późnych pożytków jesiennych. Dobrze radzą sobie na terenie ubogim w pożytki lub o pożytkach trudno dostępnych. W porówaniu z Buckfastem gromadzą mniej miodu, o czym świadczą badania naukowców załączone w dalszej części tego artykułu. Chociaż w trudnych warunkach pożytkowych Krainka może przynieść tyle samo miodu co Buckfast lub nawet więcej (takie wyniki uzyskano w Finlandii). Pszczoły rasy Kraińskiej są też bardziej rojliwe i w szczycie swojego rozwoju częściej wchodzą w nastrój rojowy. Bywają sytuację w których ciężko nad nim zapanować i bez względu na zastosowane metody rójka i tak wychodzi z ula, a pszczelarz traci cenny miód oraz pszczoły. Krainki mogą zimować nawet w małych rodzinach. Zużywają wtenczas mniej pokarmu w przeciwieństwie do Buckfasta, który zimuje zazwyczaj w dużych i silnych rodzinach.

Badania naukowe na temat miodności pszczoły Buckfast oraz Kraińskiej

Jest kilka publikacji, które udało nam się odnaleźć i które pomagają pokazać wydajność miodową obu ras pszczół. Celowo przytoczyliśmy tylko artykuły polskich naukowców, których badania przeprowadzone były na terenie naszego kraju.

Buckfast w warunkach południowo-wschodniej Polski daje pszczelarzowi średnio 30% więcej miodu niż mieszańce pszczół europejskich (K. Olszewski, G. Borsuk, J. Paleolog, A. Strachecka, Ocena cech ekonomicznych pszczół Buckfast w porównaniu z mieszańcami pszczół europejskich czarnych i kaukaskich).

×

Inne polskie badania pokazują wyniki dla pszczoły Kraińskiej. W latach 2007-2010 mierzono wydajność miodową i wykazano, że jedna rodzina Kraińska przynosi pszczelarzowi średnio 18,2 kg miodu rocznie (Ocena cech użytkowych wybranych linii hodowlanych pszczoły rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica) - A. Roman, E. Popiela-Pleban, K. Roman). Podobne badanie, tylko na innym terenie przeprowadzili wcześniej Roman i Bursy, uzyskując z rodziny średnio 24,9 kg miodu rocznie (Analiza porównawcza wybranych linii i mieszańców pszczoły kraińskiej pochodzących ze Stacji Unasieniania Matek Pszczelich w Łowkowicach - A. Roman, M. Bursy).

Podsumowanie: Buckfast czy krainka?

Zalety, najważniejsze cechy pszczoły Buckfast:
• wysoka wydajność miodowa i pyłkowa,
• królowe pszczele tworzą silne i bardzo silne rodziny,
• nadaje się do dużych uli, które można łatwo i szybko powiększać,
• szybki rozwój wiosenny,
• sprawdza się na dużych i obfitych pożytkach,
• niska skłonność do rójki,
• łagodna, niska skłonność do żądlenia,
• dobrze zimuje (duże rodziny),
• odporna na choroby,

Wady:
• rodziny Buckfast w kolejnych pokoleniach mogą być agresywne (matki kupujemy od hodowców, nie hodujemy ich z matek użytkowych),
• podobnie jak pszczoła włoska (Apis mellifera ligustica) przy braku pożytku mogą rabować inne rodziny (w przypadku braku pożytku rodziny podkarmiamy).

Zalety, najważniejsze cechy pszczoły Kraińskiej:
• miodna, wykorzystuje wszystkie pożytki również słabe i trudno dostępne,
• pracuje również w chłodniejsze dni,
• dobrze chroni swój ul przed szkodnikami oraz rabunkami,
• szybko adaptuje się do warunków środowiskowych,
• można trzymać rodziny zarówno w ulach stojakach, jak i leżakach,
• łagodna, mieszańce mogą być agesywne,
• dobrze zimuje, może zimować w mniejszych rodzinach,

Wady:
• skłonność do rójki nad którą często trudno zapanować (przepraszamy wszystkich hadowców Krainki, ale to niestety prawda),
• w porównaniu z Bukfastem przynosi mniej miodu (wskazują na to badania naukowe w Polsce)
• gorzej radzi sobie w upalne lata.

Podsumowywując: nie ma idealnej pszczoły. Zarówno Buckfast, jak i Krainka, to bardzo ciekawe rasy pszczoły miodnej, które mają swoje wady i zalety. Oczywiście Buckfast Poland oferuje tylko pszczoły Buckfast. Jesteśmy w 100% zaangażowani w hodowlę tej pszczoły i widzimy w niej przyszłość nowoczesnego pszczelarstwa. Wiele zależy od terenu, na jakim stoją nasze pasieki, dlatego warto spróbować każdej z tych ras i samemu zdecydować, która z nich będzie bardziej nam odpowiadała i która przyniesie nam większe korzyści.

Młode rodziny Buckfast
Matki pszczele Buckfast
ZAPRASZAMY!